Ouderwets ziekteverzuim
In de klassieke context van ziekteverzuim bepaalt de dienstverlener vanuit een expertrol wat het probleem is en hoe dat moet worden opgelost. Hij of zij richt zich daarbij nogal eens met name op de technische aspecten van de situatie. De afnemers, leidinggevende en werknemer, moeten het daar mee doen. Het is een take it or leave it scenario. Het is iedere keer weer de vraag of het advies wel aansluit bij de behoeften van werknemer en werkgever. En of ze er überhaupt mee geholpen zijn.
Verschuiving rollen en verantwoordelijkheden
Werken vanuit eigen regie heeft niet alleen consequenties voor de werknemer en diens leidinggevende. Ook alle andere interne en externe betrokkenen zullen hun wijze van opereren, hun gedrag, moeten veranderen. Intern zijn dit bijvoorbeeld de leidinggevende van de leidinggevende, een personeelsadviseur, de arbobeleidsmedewerker, de bedrijfsjurist, directieleden of leden van de medezeggenschap. Extern kan dit onder andere een bedrijfsarts zijn, een ingeschakelde psycholoog of bedrijfsfysiotherapeut, een casemanager of iemand van het bedrijfsmaatschappelijk werk.
Werknemer en leidinggevende centraal
Bij eigen regie is het heel belangrijk dat alle betrokkenen, zonder uitzondering, vanuit deze filosofie werken. Het duo werknemer – leidinggevende staat centraal in een kring van adviseurs. Zij bepalen wie ze op welk moment waarvoor nodig hebben. Dat heeft consequenties voor wie het advies vraagt en aan wie, de manier waarop het advies tot stand komt, hoe het geformuleerd wordt, aan wie het moet worden gericht en wie beslist wat er mee gebeurt.
echte eigen regie
Je kunt echter ook in de rol van adviseur kruipen. In de context van eigen regie betekent dat dat ik eerst kijk naar en stuur op de samenwerking tussen leidinggevende en werknemer. Ik vraag door naar en geef feedback op hoe zij rollen en verantwoordelijkheden zien, hoe ze communiceren, hun getoonde waarden en overtuigingen en hun gedrag.
Eerst verzeker ik me er van dat beiden goed kunnen samenwerken en het eens zijn over wat het werkelijke probleem is. Daarna is mijn enige vraag aan hen wat ze nodig hebben om samen zelf tot een oplossing te komen. Ik laat het aan hen over om, indien dan nog nodig, een gerichte inhoudelijke vraag te stellen. Die kan ik zo nodig als expert beantwoorden.
Het grote verschil is dat de dienstverlener zich nu als een adviseur gedraagt en vraaggestuurd werkt (in plaats van aanbodgestuurd, zoals bij de expertrol). De werknemer en de leidinggevende stellen samen de vraag en bepalen in onderling overleg wat ze al dan niet met het advies doen en hoe. Zij bepalen wat er gebeurt.
Dit is echte eigen regie. En dat is totaal wat anders dan zelf de agenda van de bedrijfsarts vullen met als doel het aantal consulten (en dus de kosten) zo laag mogelijk te houden. Dat is alleen maar bezuinigen. En in zo’n situatie is goedkoop alleen maar duurkoop.